beritan aşireti ne demek?

Beritan Aşireti (Beritanlı Aşireti ya da Berti Aşireti, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusunda, Suriye'nin kuzeyinde, Irak'ın kuzeybatısında yaşayan kısmen konar-göçer bir aşirettir. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri' nde (Diyarbakır, Elazığ, Şanlıurfa, Bingöl, Mardin, Muş, Erzurum ve Erzincan illeri) uzunyıllar göçebe olarak yaşamıştır. 1980 yılından itibaren ¹ Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde uygulanan yayla ve mera yasaklarının göçer yaşam alanlarını kısmen yok etmesi ve göçer toplulukların mevsimsel yerleşim alanlarının yasaklı bölgelere dönüşmesi sonucunda yerleşik hayata geçilmeye başlanmıştır.² Bu amaçla 1980'de Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur.³⁴ Aşiretin sorunları 2008 ve 2013 yılında meclis araştırma önergelerine konu olmuştur.⁵⁶

Dönemin Aşiret Reisi Yazıcı ⁷ yayla yasağının sonuçları hakkında şu bilgileri veriyor: "Yayla yasağından önce aşiretin sürülerinde 650 bin küçükbaş hayvan vardı. Yayla yasağından sonra, ahırlarda beslenen hayvanların çoğu, hastalıklar yüzünden çoğu telef olmuştur. Buna yem fiyatlarının yüksek olması da eklenince, aşiretin elinde bugün 20 bin civarında hayvan kalmıştır. Beritanlıların çoğu hayvancılığı bırakmak zorunda kalmıştır. Çatışmalar öncesi elinde 1000 küçükbaş hayvanı bulunan bir ailenin elinde şu an 50-60 civarında hayvan kalmıştır. Geçimini hayvancılıkla sağlayan ve bin yıllık koçer geleneğine sahip Beritan aşireti neredeyse bitme noktasına geldi."⁸

Kökeni

Aşiretin kökeninin Arap Ömer bin Abdulaziz olduğuna inanılır. Mele Ömer Abbasiler döneminde vezirlik yapmıştır, Bermekî soylarının ailesine ve Seyyid dayandığı iddia edilmektedir.⁹ Aşiretin hangi şehir çıkışlı olduğu bilinmemekle birlikte İran ya da Bağdat kökenli oldukları düşünülmektedir.¹⁰

Aşiretin Türkiye'de; Diyarbakır'da (Bismil, Ergani), Elazığ'da (Palu, Karakoçan, Kovancılar), Bingöl'de (Genç, Karlıova), Bitlis'te (Tatvan), Erzurum'da (Hınıs), Mardin'de (Derik), Iğdır (Merkez, Tuzluca), Şanlıurfa'da (Siverek, Viranşehir), Siirt'te (Eruh, Merkez), Ağrı'da (Diyadin), Konya'da (Cihanbeyli, Kulu), Ankara'da (Haymana, Şereflikoçhisar, Polatlı), Irak'ta ise Halep, Musul, Süleymaniye ve Kerkük'te akrabaları vardır.¹¹

Nüfus

Aşiretin nüfusu hakkında çeşitli görüşler vardır. Aşiret kendi arasında farklı bölüklere ve ailelere bölünmüştür. Diyarbakır, Erzurum, Elazığ ve Bingöl bismil masur karataşçevresinde; Akgül, Dağdelen, Demirtağ, Ormangören, Demirkapu, Demirkapı, Palaoğlu, Karademir, Karataş, Özgen, Ayaz, Karagöz, Uçucu, Özmen, Yıldız, Adıgüzel, Gümüş, Gürbüz, Zeytun, Karabulut, Yıldırım, Yazıcı, Gezici, Yeşiltarla, Bingöl, Yündük, Alagöz, Ercan gibi soyadları kullanmaktadır.¹²

Sorgucular, Kayseri'de de Tekinler etkilidir.¹³